اینکه افغانستان زمین بازی قدرت های بزرگ است برای مردم مظلوم افغانستان و حکومت های کشور پیامدهای ناگواری به همراه داشته است. از گذشته دور و امپراطوری بریتانیا گرفته تا تجاوز ارتش سرخ و در تازه ترین مورد حمله امریکا به افغانستان با شعار مبارزه با تروریزم همه و همه گواه محکمی هستند بر اینکه ما تنها چوب سوخت منافع دیگران بوده ایم و کماکان هستیم.
در این میان بازی هند و پاکستان در بازی افغانستان نیز بر همگان روشن است و تنها روش های حمله به منافع یکدیگر از سوی این دو کشور تفاوت می کند: پاکستان با استفاده از جنگ نیابتی به منافع هند در افغانستان تاخته است و هند نیز با نفوذ در دولت پیشین و از طریق پروژه های زیر ساختی نظیر «بند سلما و ساختمان پارلمان افغانستان» به دنبال محکم کردن جای پای خود در افغانستان بود.
با تسلط دوباره طالبان بر افغانستان، اما مبارزه این دو ابر قدرت اتمی منطقه در افغانستان از بین نرفته و به احتمال زیاد شکل تازه ای به خود خواهد گرفت.
این مسأله حتی در ارسال گندم اهدایی هند به افغانستان در قالب کمک های انسانی نیز خود را نشان می دهد. هند از کانال کمک های انسانی به مردم افغانستان وارد شده اما پاکستان نگران است انتقال این حجم بالا از گندم سبب کسب محبوبیت بیشتر هند در افکار عمومی افغان ها نشود و در عین حال سودی هم به جیب خود واریز کرده باشد.
انتقال پنجاه هزار متریک تن گندم اهدایی هند به افغانستان اینک به یک جنجال تبدیل شده است.
در این راستا هند، لیستی از پیمانکاران و رانندگان لاری افغان که قرار است گندم اهدایی هند را به افغانستان انتقال دهند را به پاکستان تحویل داده است.
به نقل از «فایننشال تایمز» اکنون هند و پاکستان روی این توافق نزدیک تر شده اند.
از سویی هم «اکسپرس تریبون» نوشت هر دو کشور روی روش های انتقال موافقت کرده اند و انتقال گندم به محض تایید لیست پیمانکاران و رانندگان افغان از سوی پاکستان، آغاز خواهد شد.
هند در ماه اکتبر از پاکستان خواست اجازه دهد برای انتقال این مقدار گندم از مرز زمینی واخان در مرز پاکستان استفاده کند.
در حال حاضر، پاکستان فقط به افغانستان اجازه می دهد کالاهای خود را به هند صادر کند و اجازه تجارت دو طرفه در مرزهای خود را نداده است. اجازه انتقال گندم اهدایی هند به افغانستان اما یک استثناء به شمار می رود. عمران خان، نخست وزیر پاکستان، در اولین نشست کمیته «اپکس» واحد تازه تاسیس شده هماهنگی میان وزارتی افغانستان، اعلام کرد پاکستان به هند اجازه می دهد گندم اهدایی خود را از خاک این کشور به افغانستان انتقال دهد.
پاکستان در عین حال اعلام کرد این تصمیم با درنظرداشت وضعیت انسانی افغانستان اتخاذ شده و به معنای تداوم انتقال کالاهای هندی به افغانستان از خاک این کشور نباید تلقی شود. اسلام آباد در عین حال خواستار انتقال این محوله گندم تحت نظارت و با استفاده از لاری های سازمان ملل شده است. هند اما پیشنهاد داده انتقال توسط لاری های افغانستان یا هند انجام شود.
براساس گزارشات پس از قبول این پیشنهاد هند از سوی پاکستان، مقامات پاکستانی بررسی لیست پیمانکاران و رانندگان لاری افغانستانی را آغاز کرده اند.
با تسلط دوباره طالبان بر افغانستان، دو کشور پاکستان و هند به نظر می رسد روی ارسال کمک های انسانی به مردم افغانستان توافق کرده اند.
براساس تخمین سازمان ملل، نزدیک به بیست و سه میلیون افغان با کمبود شدید غذا مواجه شده اند و سه میلیون و دو صد هزار کودک در معرض گرسنگی قرار دارند.
برنامه توسعه سازمان ملل نیز اخطار داده است نود و هفت درصد مردم افغانستان تا ماه جون سال آینده زیر خط فقر قرار می گیرند مگر اینکه گام های لازم برداشته شود.
اوایل ماه جاری، پاکستان میزبان نشست فوق العاده سازمان همکاری اسلامی در مورد افغانستان بود که در آن روی تاسیس صندوق اعتماد انسانی برای کمک به افغانستان توافق شد.
به هر صورت تا این لحظه موضوع گندم اهدایی هند به افغانستان به دلیل نظارت محتاطانه پاکستان به مصداق بارز ضرب المثل «بزک نمیر جو لغمان می رسد» تبدیل شده است.
این حجم بالا از گندم اهدایی هند اگر با کارشکنی ها و مانع تراشی های پاکستان در فرصت مناسب به افغانستان نرسد، سودی نخواهد داشت. مردم افغانستان در شرایط کنونی در سخت ترین وضعیت را پشت سر می گذرانند و حتی رساندن یک قرص نان خالی می تواند از حداقل گرسنگی آنها جلوگیری کند.
حفیظ الله رجبی
