جو بایدن، رئیس جمهور امریکا، هفته گذشته اولین سخنرانی سالانه خود در کنگره این کشور را انجام داد. بایدن سخنان خود را با تمرکز بر اوکراین آغاز کرد اما خیلی سریع به موضوعات داخلی خود پرداخت. سخنرانی بایدن طولانی و بالغ بر شش هزار و پانصد کلمه بود اما در این سخنرانی طولانی یک بخش و لحظه مهم از دوران ریاست جمهوری اش تاکنون ناگفته باقی ماند و آن خروج امریکا از افغانستان و شکست امریکا توسط طالبان بود.
منتقدان بایدن اما خیلی سریع متوجه این حذف بزرگ شدند و تاکید کردند جو بایدن به جای نادیده گرفتن چیزهای بدیهی بهتر بود دلایل تصمیم خود مبنی بر خروج نیروهای امریکایی از افغانستان را به مردم امریکا توضیح می داد و در ادامه استراتژی خود برای مبارزه با تروریزم جهانی و کمک به رفع بحران انسانی در افغانستان را ارائه می کرد.
به باور منتقدان بایدن، وی می بایست در سخنرانی سالانه خود در کنگره حداقل به کشته شدن سیزده سرباز امریکایی در حمله تروریستی در میدان هوایی کابل حین پروازهای تخلیه اشاره می کرد و همدردی می نمود و بابت حمله هواپیمای بدون سرنشین امریکا در روزهای پایانی پروازهای تخلیه که منجر به کشته شدن ده غیرنظامی بی گناه افغان شد، معذرت خواهی می نمود.
این در حالی ست که دنیا روی حوادث اوکراین تمرکز کرده و طالبان با استفاده از این خلأ توجه دست به ترور افراد در کابل و دیگر بخش های افغانستان زده است. ماه گذشته ذبیح الله مجاهد، سخنگو و معین وزارت اطلاعات و فرهنگ طالبان، آغاز عملیات پاکسازی در کابل و ولایات همجوار را برای کشف و ضبط سلاح ها و مهمات و شناسایی مجرمین را اعلام نمود. هدف اصلی تلاشی خانه به خانه که طالبان نامش را عملیات پاکسازی گذاشته اند اما شناسایی و شکار افغان هایی ست که طی دو دهه گذشته با نیروهای بین المللی کار کرده اند.
اگرچه جو بایدن در مورد افغانستان سکوت کرده است اما مقامات دولتش نمی توانند وضعیت افغانستان را نادیده بگیرند.
دولت بایدن در ماه آینده می بایست سه چالش عمده را حل کند:
استراتژی مبارزه با تروریزم امریکا
اولین چالش دولت بایدن در ماه های آینده مشخص نمودن استراتژی مبارزه با تروریزم امریکا در افغانستان می باشد. اکنون شش ماه از تسلط دوباره طالبان بر افغانستان می گذرد. در زمان خروج امریکا از افغانستان، بایدن اعلام کرد برای مقابله با تهدید های تروریستی در افغانستان از ظرفیت مقابله با تروریزم «آن سوی افق» استفاده می شود که طی آن عملیات های هواپیماهای بدون سرنشین در افغانستان از پایگاه هایی خارج از منطقه برنامه ریزی می شود.
اکنون اما با گذشت شش ماه هیچ نشانه ای از توان امریکا برای انجام چنین حملات دوربردی مشاهده نمی شود و براساس گزارشات گروه های تروریستی نظیر القاعده و داعش روز به روز در افغانستان قوی تر می شوند. این موضوع می بایست در اسرع وقت توسط دولت بایدن حل شود.
جبهه مقاومت ملی افغانستان
مساله مهم دیگر نوع نگرش و عملکرد امریکا در قبال جبهه مقاومت ملی افغانستان است. جبهه مقاومت ملی افغانستان به رهبری احمد مسعود، فرزند احمد شاه مسعود، تنها مقاومت عمده علیه طالبان محسوب می شود. همزمان با افزایش خشونت های طالبان، جبهه مقاومت ملی نیز بزرگ تر و محبوب تر می گردد. بیشتر رهبران جبهه مقاومت ملی در حلقه سیاسیون فاسد حکومت غنی نبوده اند و در گروه اپوزیسیون غنی قرار داشتند و سال ها خواستار برخی اصلاحات از سوی رئیس جمهور فراری افغانستان بودند.
به نظر می رسد جبهه مقاومت ملی اکنون زمستان سرد را در مواضع و سنگرهای خود در دل کوه ها پشت سر گذاشته و پیروزی های تاکتیکی متعددی علیه طالبان رقم زده است. امریکا می بایست با جبهه مقاومت تماس برقرار کرده ارتباطات خود با این جبهه را آغاز کند چون این ارتباط در آینده ممکن است مهم باشد.
کمک های انسانی امریکا به مردم افغانستان
چالش عمده دیگر دولت بایدن که می بایست در ماه های آینده حل شود یافتن راه هایی برای کمک به مردم افغانستان در این شرایط سخت و دشوار انسانی و اقتصادی می باشد بدون اینکه به طالبان کمکی شده باشد. طالبان از زمان تسلط دوباره بر افغانستان در امر حکومت داری ناتوان نشان داده اند و حاضر نبوده اند قدرت با را کسی تقسیم کنند چه برسد به اینکه بخواهند یک دولت همه شمول که از تمام اقوام افغانستان نمایندگی کند را تشکیل دهند. واضح است طالبان قادر به مدیریت بحران انسانی کنونی در افغانستان نیستند.
اگر پول و منابع مالی مستقیم به طالبان تحویل داده شود، بدون شک هدر خواهد رفت چون طالبان هرگز کمک ها را به طور مستقیم به دست مردم افغانستان نمی رسانند. از سویی هم امریکا و جامعه جهانی در مورد ارسال کمک های انسانی به افغانستان هرکاری که قرار است انجام دهند، بهتر است زودتر انجام دهند. براساس گزارش منتشر شده از سوی موسسه تحقیقات ناظر در هند، یازده میلیون انسان در افغانستان با ناامنی غذایی دست و پنجه نرم می کنند و نود و هفت درصد جمعیت کشور تا اواسط سال 2022 میلادی در لبه فقر جهانی قرار می گیرند.
بایدن می بایست در دنیایی واقعی که در آن قرار دارد عمل کند نه در دنیایی که خودش می خواهد. بایدن ممکن است در سخنرانی سالانه خود هیچ اشاره ای به افغانستان نکند و به نوعی چشم و گوش خود را به روی افغانستان و اوضاع این کشور ببندد اما واقعیت داستان دیگری را روایت می کند.
از زمان خروج امریکا و رسیدن دوباره طالبان به قدرت در افغانستان، اوضاع در سراسر افغانستان روبه وخامت گذاشته است. میلیون ها دختر از مکتب بازمانده اند، کم بود فاحش غذایی رخ داده است و شاخه افغان داعش حملات زیادی انجام داده است. اعضای ارشد القاعده که طی دو دهه گذشته در افغانستان نبود یک بار دیگر به این کشور بازگشته اند و آزادانه در این کشور گشت و گذار می کنند.
بایدن اگرچه چشم به اوکراین دوخته اما نمی تواند و نباید افغانستان را فراموش کند.
منبع: اوراسیا ریویو
مترجم: حفیظ الله رجبی
