افغانستان را به شاهراه ترانزیتی منطقه تبدیل نماییم.

روز پنجشنبه 22 قوس شاهد افتتاح یکی از پروژه‌های زیربنایی و مهم اقتصادی برای افغانستان بودیم. راه لاجورد بعد از فراز و فرودهای فراوان بالاخره توسط رئیس جمهور اشرف غنی افتتاح شد و به بهره‌برداری رسید. راهی که افغانستان را به بازارهای اروپا متصل می‌کند و مانند بندر چابهار گامی در جهت گسترش راه‌های بدیل ترانزیتی و تجاری برای افغانستان به شمار می‌رود. «مسافر قوقندی» سخنگوی وزارت صنعت و تجارت در گفتگوی اختصاصی با خبرگزاری “رها” در مورد مراحل اجرای این پروژه و اهمیت این راه توصیحاتی بیشتری داده است که در ادامه می‌خوانید.
در آواخر 2012 و اوایل 2013 وزارت صنعت و تجارت یک سلسله بررسی‌ها را روی دست گرفت تا وابستگی افغانستان را به یک یا دو راه ترانزیتی کاهش دهد؛ زیرا بر بنیاد برنامه‌های درازمدت حکومت باید راه‌های بیشتر ترانزیتی داشته باشیم و افغانستان را به شاهراه ترانزیتی منطقه تبدیل نماییم. پروژه راه لاجورد با اشتراک پنچ کشور که در نخست میان سه کشور افغانستان و ترکمنستان و آذربایجان بود و همچنین بندر چابهار و راه ترانزیتی ایران، افغانستان-پاکستان و بندر واگه توری هند و بنگلادیش بررسی‌هایی انجام شد.
یکی از راه‌‌های که موثریت زیاد داشت همین مسیر راه لاجورد بود، البته این به معنای قطع ارتباط با دیگر مسیرها نیست اما منافع افغانستان در ایجاد راه های بیشتر است از همین روی گفتگوهای رسمی در سال 1393 توسط وزارت خارجه آغاز شد. در نخست این گفتگوها میان سه کشور مذکور بود و در مراحل بعدی آن کشورهای گرجستان و ترکیه به گونه رسمی درخواست پیوستن به این مسیر را دادند و مذاکرات پنج جانبه آغاز شد. پس از گفتگوها بر سر تقسیم منافع کشورها در 12 نوامبر 2017 و در حاشیه نشست ریکا7، این پروژه توسط وزرای خارجه چهار کشور و رئیس خط آهن یکی از کشورهای شامل پروژه به امضاء رسید. مبداء این مسیر افغانستان است که شامل بندر آقینه ولایت فاریاب و تورغندی ولایت هرات می‌باشد که پس از گذشتن از بندر ترکمن باشی و عبور از دریای خزر، به آذربایجان و از آنجا به بندر تفلیسی گورجستان و از آنجا به ترکیه می‌رسد.
پس از عقد تفاهم نامه پنج جانبه در یک سال گذشته و در سطوح مختلف نشست های فنی برگزار شد برای تسهیلات در گمرکات، ایسوکودا سازی در گمرکات، چگونگی عبور و مرور، مسایل ویزا، رودپاس، چگونگی صادرات افغانستان، تجارت میان این کشورهاو… گفتگوها انجام شد و نخستین محموله کالاهای ما سه روز قبل از این مسیر عبور کرده و فعلا در خاک ترکمنستان است و به زودی با عبور از دریای خزر وارد آذربایجان خواهد شد.

مزایایی اقتصادی، امنیتی و سیاسی راه لاجورد: 
مزایای این راه برای پنچ کشور است که موجب همگرایی اقتصادی میان این کشورها و افزایش ترانزیت می‌شود. پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که تا 5 الی 10 سال آینده صدها هزار تن کالاهای تجاری از این مسیر تردد نماید. اهمیت این پروژه برای افغانستان از این لحاظ است که مسیر افغانستان تا استانبول ترکیه که حدود 2500 الی 3000 کیلومتر است هم از زیرساخت‌های خوبی برخوردار است و هم از امنیت لازم بهره‌مند است. زیرا هم مسیر کشتی‌رانی دارد، هم خط آهن دارد و هم جاده‌های معیاری در اختیار ما قرار دارد تا ما بتوانیم کالاهای خود را به اروپا انتقال دهیم. البته ما فعلا هم صادرات خوب داریم ولی این مسیر زنجیره ارزشی صادرات ما را افزایش می‌دهد.
مسئله دیگر این است که افغانستان از این طریق، تبدیل به دهلیز مواصلاتی کشورهای آسیایی جنوبی مانند پاکستان، هند، بنگلادیش، نیپال و بوتان با کشورهای آسیایی میانه، قفقاز، روسیه و اروپا می‌شود. این راه برای باثبات شدن منطقه، با اعتبار شدن آن و رشد اقتصادی منطقه بسیار ارزنده است. در این پروژه منافع تمام کشورهای منطقه شریک است و این سبب می‌شود تا همه این کشورها در این پروژه شریک شود.
مسئله دیگر این است که در کوتاه‌ترین و امن‌ترین مسیر کالاهای ما به اروپا می‌رسد و از نگاه زمان کاهش به وجود می‌آید و ازنگاه هزینه برای هر کانتینر بین یک تا دو هزار دالر کاهش می‌یابد و در بخش واردات نیز کالای با کیفیت با قیمت پایینتر به دست مصرف کننده ما می‌رسد.
تا فعلا هیچ گونه مشکلی در این پروژه وجود ندارد که مانع تطبیق آن شود و اگر کدام مشکل فنی به وجود بیاید قابل حل است و جای نگرانی نیست.