عتیق الله نصرت، رئیس هئیت عامل اتاق تجارت و صنایع کشور امروز در یک نشست خبر گفت که 95 درصد تجارت را واردات شکل می دهد و تنها 5 درصد صادرات داریم.
آقای نصرت علاوه کرد، تا زمانی که راهکارهای خوب برای متوازن سازی بین صادرات و واردات به وجود نیاوریم، به اقتصاد خوب هم نمی رسیم.
لازم به ذکر است که توازن در تجارت متضمن داشتن زیربناهای اقتصادی است و اقتصاد کشور به دلیل سه دهه جنگ داخلی و فرار سرمایه ها به شت اسیب دیده است. اکنون تمامی نیازمندی های کشور و شهروندان وارد می شود و کار صنعتی در کشور بسیار ضعیف است.
دولت به تازگی 13 سال بعد از دوره طالبان اقدام به باز سازی و تقویت زیر بناها برای صنعتی کردن کشور کرده است. این روند حداقل سه دهه زمان خواهد برد.
اما اکنون نبود زیر بناهای صنعتی علت اصلی نداشتن توازن در تجارت نیست بلکه فساد اداری، اخاذی، بروکراسی و ده ها مشکل دیگر زمینه را برای تجارت تنگ کرده است.
رئیس هیئت عامل اتاق تجارت در این نشست از اخاذی ها و مشکلاتی که فراروی تاجران قرار دارد انتقاد کرد و گفت که 62 نوع اخاذی در کشور صورت می گیرد. وی از علاوه بر اخاذی، از بروکراسی، مشکلات در بنادر، نبود دسترسی آسان به قرضه ها، امنیت و فساد اداری که در روند تجارت قرار دارد نیز انتقاد کرد.
فساد اداری و ناامنی نه تنها در عرصه تجارت، بلکه در تمامی عرصه ها ضربه های مهلکی به حکومت داری خوب زده است و افغانستان بر اساس گزارش های منتشر شده در صدر کشورهای اغشته به فساد اداری است.
فساد اداری همچنین باعث شده است که کالاهای بی کیفیت نیز به گونه قاچاق وارد کشور شود و رقابت در بازار آزاد را به چالش بکشد.
رئیس هیئت عامل اتاق تجارت همچنین از بالا بودن تعرفه های گمرکی و بالا و پایین شدن تعرفه ها بدون تحقیق نیز انتقاد کرد و خواهان بررسی در این موارد شد.
این مقام اتاق تجارت از سیاسیت های دمپینگ کشورهای همسایه نیز انتقاد کرد و آن را “خصمانه” خواند. وی از کشوری خاصی به عنوان اعمال کننده دمپینگ نام نبرد. افغانستان با چند کشور همسایه روابط تجاری نزدیک دارد.
او همچنین با ذکر این مشکلات گفت که دولت در این اواخر اقداماتی برای رشد اقتصادی کشور انجام داده است.
حمیدالله نورعباد، استاد دانشکده اقتصاد دانشگاه کابل در این نشست اما از بخش خصوصی انتقاد کرد و گفت که اگر بخش خصوصی فعال داشتیم، این مقدار بیکار نداشتیم. بر اساس گزارش ها حدود 100 هزار جوان آماده کار در کشور بیکار هستند.
علیه بیکاری همواره اعتراضاتی صورت گرفته است اما تاکنون دولت اقدامی برای جذب نیروی کار جوان نکرده است، این عمل باعث شده که بیش از 200 هزار جوان به کشورهای غربی مهاجرت کنند.
قربان حقجو، رئیس اداره آیسا نیز در این نشست از ساختارهای دولتی در وزارت شکایت کرد و گفت که این ساختارها جوابگویی نیازهای کنونی کشور نیست.
آقای حقجو همچنین گفت که 70 درصد کارمندان وزارت تجارت و صنایع، فارغ صنف 12 و یا 14 است که باید این روند تغییر داده شود.
وی در ادامه افزود که اداره آیسا اقدامات خوبی در قسمت صدور جواز کسب و کار انجام داده است که باعث شده در سه ماه سال جاری حدود 6200 جواز صادر شود.
رئیس اداره آیسا همچنین گفت که در سال گذشته فقط 2 هزار جواز صادر شده بود. به گفته او، جوازهایی که به تازگی صادر می شود مدت اعتبار آن سه سال است. پیش از این هر جواز یکسال وقت داشت.
او سهولت در صدور جواز را باعث تشویق مردم به کسب و کار دانست.
باید افزود که اتاق تجارت و صنایع و سایر نهادهای مرتبط نباید تنها بر تجارت و واردات کالا تمرکز کند بلکه باید زمینه فراهم آوری و سرمایه گذاری در تولید و صنعتی شدن کشور نیز تلاش های شود.
